De redding van de Bakenessergracht, of: waarom de gracht niet gedempt werd.
Op dinsdag 8 juni 2021 onthulde de Haarlemse burgemeester Jos Wienen de plaquette.
Jos Wienen onthult de krantenpagina van het Haarlems Dagblad van 8 juni 1937, die op de muur van de Bakenessergracht, hoek Kokstraat, is aangebracht.
De tekst van de krantenpagina:
Deze tekst verscheen in het Haarlems Dagblad van 8 juni 1937. Een ingezonden brief van de Rijnlandsche Academie als protest tegen de voorgenomen demping van de Bakenessergracht. Deze werd ondertekend door Hercules Prenen en Godfried Bomans. Later bleek dat de Rijnlandsche Academie maar twee leden had. Maar de demping was voorkomen.
Een foto-impressie van de onthulling:
Het Haarlems Dagblad besteedde op 9 juni 2021 veel aandacht aan de onthulling.
Persbericht Stichting Literair Haarlem
8-06-2021
<LET OP: embargo tot: 8-06-2021, 18.30>
Het behoud van de Bakenessergracht
Vandaag heeft de Haarlemse burgemeester Jos Wienen aan de Bakenessergracht een vergrote krantenpagina van het Haarlems Dagblad onthuld. Het is een krantenpagina van 8 juni 1937, waarin de ingezonden brief van de Rijnlandsche Academie is opgenomen, die pleitte voor het behoud van de Bakenessergracht. De burgemeester noemde dit een mooi voorbeeld van een burgerinitiatief 84 jaar geleden. En hij stelde dat het nog mooier is dat dit nu opnieuw in herinnering wordt gebracht door weer een mooi burgerinitiatief.
De brief geschreven door Godfried Bomans en Harry Prenen van deze ‘Academie’ was een welluidend protest tegen het voornemen van de gemeente Haarlem en het Hoogheemraadschap Rijnland om deze oude “stinkgracht” te dempen. Het zou werklozen werk geven, overlast door ratten voorkomen en een brede weg mogelijk maken.
De ingezonden brief van de Rijnlandsche Academie maakte veel indruk op de lokale politiek en uiteindelijk is, mede door deze brief, afgezien van het voornemen. Met deze krantenpagina willen we het verhaal van het behoud van de Bakenessergracht vertellen. Daarnaast is het een mooie illustratie van hoe initiatieven van burgers, literair geformuleerd en via de media weergegeven, invloed kunnen hebben op de politieke besluitvorming.
Literatuur op de muur
Dit is het derde murenproject van Stichting Literair Haarlem. Op 23 april, werd in de Jansstraat een tekst van D.V. Coornhert door burgemeester Jos Wienen onthuld. Daarna werden in het Hemelvaartweekend twee teksten van Godfried Bomans aan de noordzijde van het station gerealiseerd. Het voornemen is nog meer literatuur op Haarlemse muren te plaatsen. Dit initiatief heeft tot doel om de rijke Haarlemse literaire traditie in het straatbeeld zichtbaar te maken. Om zo literatuur als het ware uit het boek te bevrijden en voor iedereen toegankelijk te maken. We hopen hiermee voorbijgangers te verrassen en te inspireren. En ze daarmee wellicht nieuwsgierig te maken naar de auteurs en hun werk.
Grafisch ontwerper en kunstenaar Jean-Paul Mombers tekent voor het ontwerp en de uitvoering van de krantenpagina.
De muurschildering is een initiatief van Bas Kamps en Karlijn Waterman van de Stichting Literair Haarlem. De volgende sponsors en subsidiënten hebben een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van de tekst op de muur: Prins Bernard Cultuurfonds Noord-Holland, J.C. Ruigrok Stichting, Happy Handlettering Haarlem en Studio Coolen. We hebben intensief samengewerkt met het Godfried Bomans Genootschap.
Over de Rijnlandse Academie en Godfried Bomans
Later bleek de Rijnlandsche Academie niet te bestaan, behalve in de hoofden van de twee ondertekenaars en leden van de Academie: Godfried Bomans en Harry Prenen. Het was een schertsacademie.
De afdruk van de vergrote krantenpagina houdt de herinnering aan het behoud van de Bakenessergracht levendig en eert de Haarlemse schrijver Godfried Bomans. Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat de schrijver overleed. Daarnaast is het een ode aan Harry Prenen, de historicus, dichter en illustrator en A.J. Schneiders, de leraar Nederlands van beiden aan het Triniteitslyceum, die als corresponderend lid aan de Academie werd toegevoegd.
Godfried Jan Arnold Bomans (2 maart 1913 - 22 december 1971) was een geliefd Haarlems schrijver en bekende Nederlander. Hij woonde in zijn jeugdjaren aan de Parklaan op nr. 12 (1913-1923) en later als volwassene in de Zonnelaan op nr. 17 (in de wijk Parkwijk-Zuid, van 1943 tot en met 1961). Daarna verhuisde hij naar Bloemendaal.
Bomans heeft meer dan 60 boeken geschreven. Zijn boeken waren enorm populair en beleefden herdruk na herdruk. Hij schreef veel en divers: verhalen, strips (Pa Pinkelman), columns, artikelen, essays, gedichten, toneelstukken en vertalingen. Hij beoefende zelfs de weinig gebezigde kunst van het sprookjes schrijven. Bomans werd in 1999 verkozen tot Haarlemmer van de eeuw.
Hij debuteerde officieel in december 1936 met De memoires of gedenkschriften van Mr. P. Bas. Grote bekendheid verwierf hij in 1941 met Erik of Het klein insectenboek. Hij heeft nooit een literaire prijs mogen ontvangen. Hij werd een van de eerste bekende Nederlanders door zijn humoristische optredens op het toen nieuwe medium televisie.
Hij was een man van genootschappen en clubs, de Rijnlandsche Academie, de Haarlemse Sociëteit Teisterbant en de Haarlem Branch van de Dickens Fellowship.
Harry Prenen (24 maart 1915 - 20 oktober 1992) kennen vele Haarlemmers nog als bevlogen geschiedenis docent op het Mendelcollege. Daarnaast was hij (gelegenheids)dichter en illustrator, onder andere van werken van Bomans.
Arnold Schneiders (1894-1994) was de leraar Nederlands van Godfried Bomans en Harry Prenen aan het Triniteitslyceum te Haarlem.
Een voorbijganger met kinderwagen leest het pleidooi tot behoud van de Bakenessergracht aandachtig. Foto: Piet de Rooy.
Artist Impression
