Judith Leysterstraat
De onthulling van de muur
Op zaterdag 23 november 2024 is de muurtekst feestelijk onthuld. Karlijn Waterman heette de aanwezigen welkom en Bas Kamps vertelde over de totstandkoming van dit bijzondere muurgedicht. Vervolgens sprak onze burgemeester Jos Wienen de aanwezigen toe. Waaronder ook de winnares van de prijsvraag, Tonneke Gieske-Post.
Een verslag in foto’s.
Burgmeester Jos Wienen spreekt de belangstellenden toe.
De jongste zoon des huizes staat klaar om het spandoek te laten vallen.
Het Haarlems Dagblad besteedde op maandag 25 november, zowel in de krant als in het digitale nieuws aandacht aan de onthulling.
De totstandkoming van het muurgedicht.
Eerst werden er mallen aangebracht op de muur. Jean-Paul Mombers rust uit met een koffie.
De auteur van de tekst, Tonneke Gieske-Post kwam even poolshoogte nemen.
Na het schilderen wordt de mal zorgvuldig verwijderd.
Daarna worden de letters met de hand gecorrigeerd.
Het eindresultaat op een zonnige dag.
Bij het muurgedicht is een QR-bordje aangebracht met de sponsoren en subsidiënten.
Een verliefde noot op licht paneel,
een knipoog van Judith uit de gouden eeuw.
Deze tekst van Tonneke Gieske-Post is gekozen als muurtekst op de Judith Leysterweg. Een oproep in het Haarlems Dagblad op vrijdag 2 september 2022 leverde 17 inzendingen op. Op de muur in de Judith Leysterstraat is reeds een gevelsteen met een afbeelding geplaatst van Eric Coolen en Michaëla Bijlsma. Deze tekst zal daaraan worden toegevoegd.
De keuze is gemaakt door de eigenaren van de muur. Zowel Wilma Geldof als Flip Hammann hebben geadviseerd over drie favoriete teksten van de eigenaren.
Dit schilderij is van Judith Leyster uit 1629. Het heet de serenade en is te zien in de eregalerij van het Rijksmuseum te Amsterdam.
Judith Leyster gebruikte vaak dit monogram, een J een L en een ster. We hebben dit monogram ook op de muur gaan afgebeeld.
Het ontwerpproces
Het muurgedicht is ontworpen en gerealiseerd door Jean-Paul Mombers. Dat is een intensief gebeuren. Opties verkennen, dingen uitproberen, afstemmen met Literair Haarlem en de eigenaren van de muur en keuzen maken. Onderstaande diashow geeft een indruk van het ontwerpproces.
De oproep in het Haarlems Dagblad van 2 september 2022:
De 17 inzendingen
De oproep in het Haarlems Dagblad leverde 17 reacties op. Alle inzenders worden hartelijk bedankt voor hun bijdragen! Hieronder alle inzendingen, genummerd in volgorde van ontvangst:
1.
Schilderijen van onze Judith Leyster zijn om in te lijsteren!
Douwe van der Kooi
2.
Een verliefde noot op licht paneel,
een knipoog van Judith uit de gouden eeuw.
Tonneke Gieske-Post
3.
Alhier de straat genoemd naar Judith Leyster,
Zij werd helaas geen oude vreyster.
Zij gaf alles op voor een man,
Zoals alleen een vrouw dat kan.
Manlief vond dat ik dit op moest sturen: ook ik doe alles wat hij zegt
😉
Hilda H Brunt
4.
Judith Leyster (1609-1660)
Jij, meesteres in Haarlems Lucasgilde
schoot flinke bres in mannenbastion
waar je genres stukken hoger tilde
kopieerlust door talent verwon.
Je huistafrelen kleurrijk in licht-donker
het Hollands nuchter los getoetst betrapt
en zoals Hals dus zonder loos geflonker
de mensenziel tot in haar grond gesnapt.
En dan jouw zelfportret na zoveel jaren
zo vol van rimpelernst en ogen die doorzien
dat niets beklijft en zoet wijkt voor het zuur
jou peilen, wandelaar, en jou zien staren
naar deze woorden, al te zwaar misschien
die haar gedenken, hier op deze muur.
Lucas Kruse
5.
Judith Leyster
Sterretje van Haarlem
je vrolijk monogram
rechts onder met
een schalkse liefde
of de troubadour
van jouw ranke hand
geraakt in je kleurige
en levendige trant.
Pieter Sierdsma
6.
Ach vrouwe
Je had niet moeten trouwen
Ondergeschikt aan een schilderende man
Terwijl jij dat eigenlijk beter kan
Of: Terwijl jij dat toch veel beter kan.
Joke Schuring
7.
met vaste vrouwenhand
naar de luister gereikt
Joris Verdonkschot
8.
Op reis gaan of hier genieten relaxen op z´n tijd
Veel zien in de omgeving kan, want Judith Leyster is een feit
Zij brengt je naar de zeventiende eeuw
Een mysterieuze vrouw die vocht als een leeuw
Dus wandelen of fietsen door de gouden eeuw heen
Want een schilder zoals Judith Leyster is er geen.
Ronald Riet
9.
Een vrouw, haar tijd ver vooruit,
gaf zich over aan wat hoorde.
Een getrouwde vrouw had immers niet veel recht
en daarmee was in die tijd alles gezegd.
Een vrouw die les gaf aan het Schilders Gilde
en mannen die dat eigenlijk niet wilden.
de tijd van vrouwen emancipatie was er nog niet
dat kwam pas eeuwen later in het verschiet.
Daarom nu een eerbetoon aan een Haarlemse vrouw
"Judith Leyster" ......zij bleef iedereen trouw.
netty hulsbergen
10.
Een nachtelijk lied voor de liefste lieve
Geschilderd door Judith Leyster, een Haarlemse vrouw,
Nu, eeuwen later, bezingt hij op het doek nog steeds de liefste zijn trouw.
Tonneke Gieske-Post
11.
de straat waar Judith Leyster zelf nooit heeft gelopen
is toch bij menig Haarlemmer bekend,
zeker bij vrouwen, want als eerste vrouw van onze stad
werd zij in 1633 als kunstschilder erkend.
Willy Geursen
12.
JUDITH LEYSTER 1609-1660
Eerste en enige vrouwelijke lid van het Haarlemse Schildersgilde
Een vrouw uit 1609, Judith Leyster
was toen al in de stad bekend.
Naast haar mannelijke collegae
werd zij als kunstschilder erkend.
Willy Geursen
13.
Judith Leyster – Meesterschilder - 1609-1660
Monogram
Vrij levende vrouw
Schildert de lach - met losse streek
Kloecke, enige vrouw
Bewonderd door Ampzing – die voor mannen niet week
Vaardige zakenvrouw
Claire en obscuur – en uit de schaduw wilde
Van machtige mannen
Als Rembrandt en Hals – een Meesterstuk brak Lucas´ gilde
Enig meesterschilder Judith Leyster
Wees vrouwen een voorbeeld – en strevers een leid-ster
Dhr. P. van Reeuwijk
14.
Judith Leyster was een Leid-Ster
voor menige Haarlemse dame
die een voorbeeld aan haar namen
maar ook de heren
konden nog wat van haar leren.
kortom: Judith was een Haarlems wonder
en deed voor geen enkele schilder onder!
Dick van Kesteren
15.
Judith Leyster was geen schrijfster
Zij was een schilder
Maar haar man was gewilder
Dat is niet gebleken
Haar kunst wordt nog steeds bekeken
Maria Jacobs
16.
JUDITH LEYSTER
(Haarlemse kunstschilder 1609 – 1660)
begaafde mysterieuze meesterschilder
mengde flintertjes Leyster door je kunst
waardoor deze werd bezield als
in een vertrouwde omhelzing
pionieren bracht vleugels, je tijd ver vooruit
met losse penseelstreken ontmoette oud nieuw
maar trouwen betekende ophouden
met kunnen zijn wie jij ten diepste was
een leven zonder kunst een niet bestaand leven
toch, je ziel wist het licht weer te vinden
wat weg was was weer thuis, je
schilderde voortaan met lesgeven jouw gave
jij bent nu daar maar daar is maar
één keer met je ogen knipperen van hier
vier eeuwen eeuwigheid flitsten voorbij
vertraag onze kleine tijd, echo jouw veerkracht
knipoog jouw licht naar ons LeySTER
doe je dat?
Astrid Spoor
17.
Judith Leyster
Een heer en dame van stand,
Een zelfportret, een muzikant
Een luit, een lach
Een broer en zus,
Een drinkebroer
Een kat als figurant
Met de losse streken van haar penseel
Schilderde zij jou en mij
In donker en in licht
Blozende wangen, een vrolijk gezicht
In een huiselijk tafereel,
Als statig portret
Zijn wij eeuwen geleden al op doek gezet
Kijk die Haarlemmers eens diep in de ogen
Zo veel verschillen, zo veel gemeen
Zie jezelf en weet
Die lui had ik enorm gemogen
Iris van der Putten
Op deze muur aan de Judith Leysterstraat in het Kleverpark is in 2022 een gevelsteen van Eric Coolen en Michaëla Bijlsma aangebracht. Op deze muur is de gekozen tekst verschenen.